*RUHSEH (GOUT) CHUNGCHANG*
🌎🌹🌎🌹🌎🌹🌎
Gout kan tih hi ruhseh chi khat a ni a, ruh leh ruh inzawmna lai leh ruh bawr vela vûng, sen leh thîp te hi a lan chhuah dan a ni. Gout natna hi thisena uric acid a tam avanga awm a ni a, thisena uric acid a awmna chhan chu kan ei leh in leh, inthlahchhawn thil vang a ni. Uric acid a tam chuan ruh chuktuah, ruh inzawmna lai, thâ, ruh leh a bul tissue-ah uric acid crystal a insiam a, chu chuan Gout hi a siam a ni.
Purine metabolism chiangkuan loh avangin Gout hi a awm a, Purine metabolism chiang loah chuan thisenah uric acid a lo tam a, chu chuan sodium urates a siam a, ruh inzawmna leh a bul vel tissue-ah tophi an tih, rawn bawk chhuak a awm ta ṭhin a ni. Kal ṭha loah hian gout hi a tam duh hle. Gout nasa tawhah chuan beng kâwmah te a rawn pâwng chhuak a, kezungpui sir ruh inzawmnaah te, kiu-ah te leh taksa hmun dang dangah a rawn lang chhuak ṭhin.
Gout hi a tam tial tial a, kum 35 hnu lamah he natna hi a lang chhuak tlangpui ṭhin a, mipaah a tam bik hle. Kum a lo upat zel chuan mipaah leh hmeichhiaah a tam dan a inang reng thung. WHO-in a zirchianna, kum 2000-a a tihchhuahah khan gout hi thau lutukten an nei duh bik tih a lang. Chu bakah chuan BP sang nei leh zun tamna hmang nasaah Gout neih a awlsam hle (Choi, et al., 2005).
Gout enkawl dan ber chu damdawi hmangin a ni a, chu bakah chuan ei leh in a pawimawh hle a ni. Gout enkawlnaah hian low-fat dairy products (bawnghnute leh hemi aṭanga siam, thau tlemna), ascorbic acid (Vitamin C) leh wine te hi a pawimawh hle (Lee, et al., 2006). Third National Health and Nutritional Examination Survey (NHANES)-in a zirchiannaa a hmuhchhuah chu sa leh lui lam sa ei nasat lutuk hian puitlingah thisena uric acid a tisang (Choi, et al., 2005). Amaherawhchu chu Purine tamna thlai a tawk chauha ei chuan harsatna a thlen lem lo thung. Chutiang chu ni mah se, Gout neite tan chuan Purine telna thlai ei tam loh a ṭha. Gout neite tana pawimawh chu tui in tam a ṭha a, chu chuan taksaa uric acid tam lutuk kha a paih chhuak a, chu bakah kala lung te awm pawh a veng thei.
Gout enkawlna leh invênna
1. Taksa rihna
Gout natna enkawl nan leh nei lo tura inven nana ngaimawh hmasak ber tur chu thau lutuk hi a ni. Taksa phu tawk aia ritte zingah Insulin Resistance a hluar hle a, Insulin Resistance (Insulin-in a thawh tur anga a thawh loh hi) neite hian Gout natna neih an awlsam. Chuvang chuan rih lutuk, thau lutuk hian Gout a thlen awlsam avangin mahni taksa phu tawk anga rih a pawimawh hle. Amaherawhchu thawklehkhata rihna tlak hniam thut te, ei leh ina insum leh lutuk te hian taksa a tichhe thei a, chu chuan a letlingin uric acid level pawh a tisang daih thei thung.
2. Zu
Hmanlai aṭang tawh khan gout natna leh zu hi a lo inkaihhnawih tlat tawh a ni. Zu ṭhenkhat, a bikin Beer-ah te hian Purine a tam hle a, chu chuan indirect-in Gout a thlen thei. Zu-ah hian calories a tam a, zu gram khatah 7 calories awm zel ang a ni a, chu chuan nasa takin mi a tithau thei bawk. Chuvang chuan Beer leh spirit lam chi in loh a ṭha.
3. Tui
Tui in tam hi Gout neihna kawnga min vengtu pawimawh tak a ni. Tui hal chauha in ṭeuh lo hian, taksain tui a mamawh ang zela in hian he natna lakah hian min vengin, he natna nei tawhte tan pawh damdawi pakhat a ni. Ni khatah tui litre 2/3 tal in tum la, i taksa mamawh dan azirin chu aia tam pawh. Khawlum leh vawh azir te, exercise lak nasat dan leh kan taksa aṭanga tui kan paih chhuah dan azirtea in hnem a ṭha. Tui kan in hnem hian kan taksain a mamawh bak uric acid chu a paih chhuak ṭhin.
4. Purine tlêmna
Purine chu kan ei leh ina thil awm sa a ni a, Purine awmna chaw kan ei a, a hmanna tura kan taksain a hman hnua a êk chhia hi uric acid a ni a. Purine tamna chaw kan ei hnem hian uric acid a tam a, kan taksaa awm tur aia tam a awm hian Gout a thlen ṭhin. Chuvang chuan Purine tamna chu red meat (bawngsa, vawksa, leh kelsa), arsa leh lui lam sate an ni a, kan ei tlem a ngai; Purine tamna hi Protein tamna a ni tlangpui. Chuvang chuan gout neite pawhin Protein an mamawh ang an hmuh ve tho a ngaih avangin Purine tlemna, entir nan artui, low fats dairy product, nuts leh be lam chiah pawh bete var (haricot bean) te hi ei ve tho tur a ni.
Purine tamnate
Purine high content
(100-1000 mg of Purine Nitrogen /100 g) - Sa thin, lung, kal, thluak, sweetbread, mackerel sangha, herring sangha, tuikep, sardine sangha, beer, chakai, high fructose corn syrup, anchovy sangha
Purine moderate
(9 - 100 mg of Purine Nitrogen/100 g) - Asperagus, pa (mushroom), chengkawl lam chiho, spinach, dry peas, dry beans
5. Thlum lutuk ei tlem
Thil thlum ei tam lutuk hian thau a siam thei a, chu chuan Insulin Resistance a thlen a, Gout neih a tiawlsam ṭhin. Fructose awm tamna soft drink hian Purine level a khawih danglam theih avangin in tam loh a ṭha.
6. Thei leh thlai
Thei leh thlai hian Vitamin C an pai tam a, nemnghehna chiah chu awm lo mah se, Vitamin C hian thisena uric acid a titlem thei nia ngaih a ni. Bekang leh bekang aṭanga siam ho hi Purine chu pai tam tho mah se, sa leh lui sa lam ai chuan ei a him zawk.
Αuthor: Remlalfaki M.Sc (Clinical Nutrition & Dietetics), PGDDAN
🌎🌹🌎🌹🌎🌹🌎
Gout kan tih hi ruhseh chi khat a ni a, ruh leh ruh inzawmna lai leh ruh bawr vela vûng, sen leh thîp te hi a lan chhuah dan a ni. Gout natna hi thisena uric acid a tam avanga awm a ni a, thisena uric acid a awmna chhan chu kan ei leh in leh, inthlahchhawn thil vang a ni. Uric acid a tam chuan ruh chuktuah, ruh inzawmna lai, thâ, ruh leh a bul tissue-ah uric acid crystal a insiam a, chu chuan Gout hi a siam a ni.
Purine metabolism chiangkuan loh avangin Gout hi a awm a, Purine metabolism chiang loah chuan thisenah uric acid a lo tam a, chu chuan sodium urates a siam a, ruh inzawmna leh a bul vel tissue-ah tophi an tih, rawn bawk chhuak a awm ta ṭhin a ni. Kal ṭha loah hian gout hi a tam duh hle. Gout nasa tawhah chuan beng kâwmah te a rawn pâwng chhuak a, kezungpui sir ruh inzawmnaah te, kiu-ah te leh taksa hmun dang dangah a rawn lang chhuak ṭhin.
Gout hi a tam tial tial a, kum 35 hnu lamah he natna hi a lang chhuak tlangpui ṭhin a, mipaah a tam bik hle. Kum a lo upat zel chuan mipaah leh hmeichhiaah a tam dan a inang reng thung. WHO-in a zirchianna, kum 2000-a a tihchhuahah khan gout hi thau lutukten an nei duh bik tih a lang. Chu bakah chuan BP sang nei leh zun tamna hmang nasaah Gout neih a awlsam hle (Choi, et al., 2005).
Gout enkawl dan ber chu damdawi hmangin a ni a, chu bakah chuan ei leh in a pawimawh hle a ni. Gout enkawlnaah hian low-fat dairy products (bawnghnute leh hemi aṭanga siam, thau tlemna), ascorbic acid (Vitamin C) leh wine te hi a pawimawh hle (Lee, et al., 2006). Third National Health and Nutritional Examination Survey (NHANES)-in a zirchiannaa a hmuhchhuah chu sa leh lui lam sa ei nasat lutuk hian puitlingah thisena uric acid a tisang (Choi, et al., 2005). Amaherawhchu chu Purine tamna thlai a tawk chauha ei chuan harsatna a thlen lem lo thung. Chutiang chu ni mah se, Gout neite tan chuan Purine telna thlai ei tam loh a ṭha. Gout neite tana pawimawh chu tui in tam a ṭha a, chu chuan taksaa uric acid tam lutuk kha a paih chhuak a, chu bakah kala lung te awm pawh a veng thei.
Gout enkawlna leh invênna
1. Taksa rihna
Gout natna enkawl nan leh nei lo tura inven nana ngaimawh hmasak ber tur chu thau lutuk hi a ni. Taksa phu tawk aia ritte zingah Insulin Resistance a hluar hle a, Insulin Resistance (Insulin-in a thawh tur anga a thawh loh hi) neite hian Gout natna neih an awlsam. Chuvang chuan rih lutuk, thau lutuk hian Gout a thlen awlsam avangin mahni taksa phu tawk anga rih a pawimawh hle. Amaherawhchu thawklehkhata rihna tlak hniam thut te, ei leh ina insum leh lutuk te hian taksa a tichhe thei a, chu chuan a letlingin uric acid level pawh a tisang daih thei thung.
2. Zu
Hmanlai aṭang tawh khan gout natna leh zu hi a lo inkaihhnawih tlat tawh a ni. Zu ṭhenkhat, a bikin Beer-ah te hian Purine a tam hle a, chu chuan indirect-in Gout a thlen thei. Zu-ah hian calories a tam a, zu gram khatah 7 calories awm zel ang a ni a, chu chuan nasa takin mi a tithau thei bawk. Chuvang chuan Beer leh spirit lam chi in loh a ṭha.
3. Tui
Tui in tam hi Gout neihna kawnga min vengtu pawimawh tak a ni. Tui hal chauha in ṭeuh lo hian, taksain tui a mamawh ang zela in hian he natna lakah hian min vengin, he natna nei tawhte tan pawh damdawi pakhat a ni. Ni khatah tui litre 2/3 tal in tum la, i taksa mamawh dan azirin chu aia tam pawh. Khawlum leh vawh azir te, exercise lak nasat dan leh kan taksa aṭanga tui kan paih chhuah dan azirtea in hnem a ṭha. Tui kan in hnem hian kan taksain a mamawh bak uric acid chu a paih chhuak ṭhin.
4. Purine tlêmna
Purine chu kan ei leh ina thil awm sa a ni a, Purine awmna chaw kan ei a, a hmanna tura kan taksain a hman hnua a êk chhia hi uric acid a ni a. Purine tamna chaw kan ei hnem hian uric acid a tam a, kan taksaa awm tur aia tam a awm hian Gout a thlen ṭhin. Chuvang chuan Purine tamna chu red meat (bawngsa, vawksa, leh kelsa), arsa leh lui lam sate an ni a, kan ei tlem a ngai; Purine tamna hi Protein tamna a ni tlangpui. Chuvang chuan gout neite pawhin Protein an mamawh ang an hmuh ve tho a ngaih avangin Purine tlemna, entir nan artui, low fats dairy product, nuts leh be lam chiah pawh bete var (haricot bean) te hi ei ve tho tur a ni.
Purine tamnate
Purine high content
(100-1000 mg of Purine Nitrogen /100 g) - Sa thin, lung, kal, thluak, sweetbread, mackerel sangha, herring sangha, tuikep, sardine sangha, beer, chakai, high fructose corn syrup, anchovy sangha
Purine moderate
(9 - 100 mg of Purine Nitrogen/100 g) - Asperagus, pa (mushroom), chengkawl lam chiho, spinach, dry peas, dry beans
5. Thlum lutuk ei tlem
Thil thlum ei tam lutuk hian thau a siam thei a, chu chuan Insulin Resistance a thlen a, Gout neih a tiawlsam ṭhin. Fructose awm tamna soft drink hian Purine level a khawih danglam theih avangin in tam loh a ṭha.
6. Thei leh thlai
Thei leh thlai hian Vitamin C an pai tam a, nemnghehna chiah chu awm lo mah se, Vitamin C hian thisena uric acid a titlem thei nia ngaih a ni. Bekang leh bekang aṭanga siam ho hi Purine chu pai tam tho mah se, sa leh lui sa lam ai chuan ei a him zawk.
Αuthor: Remlalfaki M.Sc (Clinical Nutrition & Dietetics), PGDDAN
A ṭha khawp mai zyloric hi ka ei a
ReplyDeleteThanks and I have a keen present: Who Repairs House Windows best home renovation
ReplyDeletePurun var hian uric acid a siam thei em
ReplyDelete