SETANAN EVI A THLÊM DÂN KHA.
(A style ala pangngai reng nge, a thlâk tawh?)
Dr. John Hlychho
1. A STYLE ALA NGAI RENG EM?
Thlêmnaa a tlûk avangin Evi kha dêm ngawt suh! Setana khân kan thlahtute kha awmze nei takin a lo thlêm a, Evi kha hmeichhia zâwk mah nise, Setana thlêmna îtawm tak te kha an nupa tân awmzia nei dâwn êm-a a hriat avangin hnar phal lovin a zawm ta mai ni zâwk niin a lang.
Thlêmna satliah-a tlu mai a ni lo tih hre hmasa ila. Setana hian kan Lalpa Isua ngei pawh kha Evi a thlêm dân ang style tho khân a thlêm ve a nih kha (cf. Matt.4:1-11).
Keini pawh hi, kha a Style Pangngai ûn tak mai hmang bawkin Setana hian min thlêm leh mêk a ni, fimkhurin thlêmnaa kan luh lohna turin i ţang sauh sauh teh ang u.
2. TAKSA MAMAWH THIL HMANGIN
Setanan min thlêmthlûk awlsamna ber pakhat chu taksa mamawh, ei tur leh silh leh fen hmangin a ni (Gen.3:1f).
Taksa mamawh, ei leh in, silh leh fen-te hi min titlutu tam ber te an ni châwk.
Ţhalaite min titlutu ber a ni hial awm e. Ei ngai loh ei te, hâk ngai loh hâk te, mi neih loh ang neih te hi mihring kan nih chhunga kan châk ber te an ni.
Tunlai khawvêl hri hlauhawm tak Corruption (sum leh pai eirukna, etc.) lama sawi neuh neuh kai-te hi an rilru leh dinhmun tur awm chu kan hre thei nghal mai awm e.
Lal Isua ngei pawh a ril a ţâm khan ei tur hmang bawkin Setanan a rawn thlêm a nih kha (Mt.4:3). Taksa tâna mamawh leh ţul hmanga Setana thlêmna kan tawh ţhin-te hi Lal Isua leh Evi lo tawn tawh hnu a ni.
Chuvangin, Lal Isuan ‘Silh leh fen aiin nunna a hlu zâwk’ a lo tih hialna chhan kha hei hi a ni (Mt.6:24-34).
3. MIMAL HAMȚHATNA TUR HMANGIN.
Setana thlêmna pahnihna chu mimal tisa leh thlarauva ţhatna tur leh hlâwkna tur lam aţangin a ni thung. Evi khân ‘thi thei lo (immortal)’ nih a châk hle a nih kha (Gen.3:3-5).
An nupaa chatuana an nun theih kha a thlahlel ngawih ngawih a ni. Lal Isua pawhin hetiang chiah thlêmna hi a lo tâwk veleh bawk a.
Biak In chhip aţanga a tlâk a ‘tihnât-a a awm loh tur’ thu kha Setana tawk-tarh a ni (Mt.4:6).
Kan mimal sahimna tur te, hlâwkna tur leh ţhatna tur kan ngaihtuah luat avangin thlarauvah malsawmna kan dawng thei lova, kan ţhang thei ţhin lo.
Mahni in-hmangaihna leh hmasialna-in kan khat a, midangte ţhatna tur kan ngaihtuah chang lova, he nun hian nasa takin rinna kawngah min tichhia-in min tiţhuanawp ţhin a ni.
Thlarau lam thilah pawh mahni hma kan sial lutuk chuan Pathian a ropui thei ngai lo. Thufingin, “Mihring hmêlma chu mahni a ni” a tih hi a dik ngawt mai.
Chuvangin, Bible chuan, “Mahni ta ta mai en lovin, midang ta pawh en ţheuh zâwk rawh u”(Phil.2:4) a ti a ni.
4. ROPUI DUHNA.
Thlêmna kawng thumna chu, thiltihtheihna neih duhna hi a ni. Thitithei ber, hausa ber, ropui ber, lâr ber nih duhna kan neih hi Evi pawhin a dang zo ngang lo a ni (Gen.3:5).
Pathian anga thiltihtheihna leh ropuina neih ve kha a châk a ni. Lalna te, thuneihna te, ropuina te, hausakna te hi khawvêl miten an awh ber leh an zawn ber chu a ni.
Lal Isuan Setana thlêmna a tawhna ah pawh khan, khawvêl ram zawng zawng chunga thuneihna kha Setana’n pêk a tiam a nih kha. Do zawh a hâr dan tur hi kan chhut-thiam mai awm e.
Lal Isua’n khawvêl ram zawng zawng a neih vek chuan Kros-a a thih a ngai dâwn lova, awlsam takin a tâ an ni vek mai dâwn a ni!!
Mahse, lei leh vân Lal khân, Pa Pathian thiltum leh ruahman, leilung piantirh atâ buatsaih tawh kha pênsan a tum lo, a hnâwl hmiah mai a nih kha!!
Bible Scholar pakhat chuan, “Setana’n Kristian-te a hnehna hmanraw ropui ber ber pathum te chu Sum, Thiltihtheihna leh Hmeichhia (Money, Power and Woman) te hi an ni,” a ti thlawt mai!
He thu hi ava dik tehlûl êm! A chunga Setana hmanraw hmang khian Pathian mi, duhawm tak tak leh thuhriltu ropui leh lâr tak tak-te pawh tihchhiatin an lo awm tawh a!
Ţhenkhat chu sum (love of money)-in a tihchhiat an awm a, ţhenkhat hmeichhia (sexual immorality)-in a tihchhiat an awm a, ţhenkhat chu lârna duhna leh ropui duhna (power, status & popularity)-in a tihchhiat an awm bawk. Setana hmanrua hi a chimawmin, ava huatthlalaawm tehlûl êm!!
5. NGAIHTUAH ZUI ATÂN.
Mizorama Setana betuten *‘Setana an biakna chhan’* pawh kha thil 3 a awm a, “hausak, lâr leh exam-naa pass ţhat” an duh a nih kha!
Ngaihtuahna sêng thui deuh ta ila, Engah nge Chhungkuaa pafa leh unau-te hial Court-ah an inkhin a, Hmangaih taka innei Nupa te meuh nâ taka an intihbuai a, thin ţhawng dawt khawp tualthahna hial a thlen?
A chunga kan sawi tâk-te khi a chhan zingah a tel ngei ang tih a chiang a ni. Taksa mamawh thil ngaih pawimawh luat vang emaw, mahni mimal hamţhatna tur chauh ngaihtuah vang emaw, thitithei ber (nihna duh vang emaw), hausa ber (sum, ram in leh lo duh vang emaw), midang aia ropui ber, lâr ber nih duhna vang emaw tal chu a ni ngei ang.
Kan thlahtu bul Evi te a thlêmna style kha Setana hian ala thlâk lo tih a lang chiang hle a ni. Chuvangin, Setana min thlêmna lakah hian i invêng fimkhur ţheuh ang u.
(Excerted from Dr. John Hlychho, CHAWHCHAWRAWI, 2019)
(A style ala pangngai reng nge, a thlâk tawh?)
Dr. John Hlychho
1. A STYLE ALA NGAI RENG EM?
Thlêmnaa a tlûk avangin Evi kha dêm ngawt suh! Setana khân kan thlahtute kha awmze nei takin a lo thlêm a, Evi kha hmeichhia zâwk mah nise, Setana thlêmna îtawm tak te kha an nupa tân awmzia nei dâwn êm-a a hriat avangin hnar phal lovin a zawm ta mai ni zâwk niin a lang.
Thlêmna satliah-a tlu mai a ni lo tih hre hmasa ila. Setana hian kan Lalpa Isua ngei pawh kha Evi a thlêm dân ang style tho khân a thlêm ve a nih kha (cf. Matt.4:1-11).
Keini pawh hi, kha a Style Pangngai ûn tak mai hmang bawkin Setana hian min thlêm leh mêk a ni, fimkhurin thlêmnaa kan luh lohna turin i ţang sauh sauh teh ang u.
2. TAKSA MAMAWH THIL HMANGIN
Setanan min thlêmthlûk awlsamna ber pakhat chu taksa mamawh, ei tur leh silh leh fen hmangin a ni (Gen.3:1f).
Taksa mamawh, ei leh in, silh leh fen-te hi min titlutu tam ber te an ni châwk.
Ţhalaite min titlutu ber a ni hial awm e. Ei ngai loh ei te, hâk ngai loh hâk te, mi neih loh ang neih te hi mihring kan nih chhunga kan châk ber te an ni.
Tunlai khawvêl hri hlauhawm tak Corruption (sum leh pai eirukna, etc.) lama sawi neuh neuh kai-te hi an rilru leh dinhmun tur awm chu kan hre thei nghal mai awm e.
Lal Isua ngei pawh a ril a ţâm khan ei tur hmang bawkin Setanan a rawn thlêm a nih kha (Mt.4:3). Taksa tâna mamawh leh ţul hmanga Setana thlêmna kan tawh ţhin-te hi Lal Isua leh Evi lo tawn tawh hnu a ni.
Chuvangin, Lal Isuan ‘Silh leh fen aiin nunna a hlu zâwk’ a lo tih hialna chhan kha hei hi a ni (Mt.6:24-34).
3. MIMAL HAMȚHATNA TUR HMANGIN.
Setana thlêmna pahnihna chu mimal tisa leh thlarauva ţhatna tur leh hlâwkna tur lam aţangin a ni thung. Evi khân ‘thi thei lo (immortal)’ nih a châk hle a nih kha (Gen.3:3-5).
An nupaa chatuana an nun theih kha a thlahlel ngawih ngawih a ni. Lal Isua pawhin hetiang chiah thlêmna hi a lo tâwk veleh bawk a.
Biak In chhip aţanga a tlâk a ‘tihnât-a a awm loh tur’ thu kha Setana tawk-tarh a ni (Mt.4:6).
Kan mimal sahimna tur te, hlâwkna tur leh ţhatna tur kan ngaihtuah luat avangin thlarauvah malsawmna kan dawng thei lova, kan ţhang thei ţhin lo.
Mahni in-hmangaihna leh hmasialna-in kan khat a, midangte ţhatna tur kan ngaihtuah chang lova, he nun hian nasa takin rinna kawngah min tichhia-in min tiţhuanawp ţhin a ni.
Thlarau lam thilah pawh mahni hma kan sial lutuk chuan Pathian a ropui thei ngai lo. Thufingin, “Mihring hmêlma chu mahni a ni” a tih hi a dik ngawt mai.
Chuvangin, Bible chuan, “Mahni ta ta mai en lovin, midang ta pawh en ţheuh zâwk rawh u”(Phil.2:4) a ti a ni.
4. ROPUI DUHNA.
Thlêmna kawng thumna chu, thiltihtheihna neih duhna hi a ni. Thitithei ber, hausa ber, ropui ber, lâr ber nih duhna kan neih hi Evi pawhin a dang zo ngang lo a ni (Gen.3:5).
Pathian anga thiltihtheihna leh ropuina neih ve kha a châk a ni. Lalna te, thuneihna te, ropuina te, hausakna te hi khawvêl miten an awh ber leh an zawn ber chu a ni.
Lal Isuan Setana thlêmna a tawhna ah pawh khan, khawvêl ram zawng zawng chunga thuneihna kha Setana’n pêk a tiam a nih kha. Do zawh a hâr dan tur hi kan chhut-thiam mai awm e.
Lal Isua’n khawvêl ram zawng zawng a neih vek chuan Kros-a a thih a ngai dâwn lova, awlsam takin a tâ an ni vek mai dâwn a ni!!
Mahse, lei leh vân Lal khân, Pa Pathian thiltum leh ruahman, leilung piantirh atâ buatsaih tawh kha pênsan a tum lo, a hnâwl hmiah mai a nih kha!!
Bible Scholar pakhat chuan, “Setana’n Kristian-te a hnehna hmanraw ropui ber ber pathum te chu Sum, Thiltihtheihna leh Hmeichhia (Money, Power and Woman) te hi an ni,” a ti thlawt mai!
He thu hi ava dik tehlûl êm! A chunga Setana hmanraw hmang khian Pathian mi, duhawm tak tak leh thuhriltu ropui leh lâr tak tak-te pawh tihchhiatin an lo awm tawh a!
Ţhenkhat chu sum (love of money)-in a tihchhiat an awm a, ţhenkhat hmeichhia (sexual immorality)-in a tihchhiat an awm a, ţhenkhat chu lârna duhna leh ropui duhna (power, status & popularity)-in a tihchhiat an awm bawk. Setana hmanrua hi a chimawmin, ava huatthlalaawm tehlûl êm!!
5. NGAIHTUAH ZUI ATÂN.
Mizorama Setana betuten *‘Setana an biakna chhan’* pawh kha thil 3 a awm a, “hausak, lâr leh exam-naa pass ţhat” an duh a nih kha!
Ngaihtuahna sêng thui deuh ta ila, Engah nge Chhungkuaa pafa leh unau-te hial Court-ah an inkhin a, Hmangaih taka innei Nupa te meuh nâ taka an intihbuai a, thin ţhawng dawt khawp tualthahna hial a thlen?
A chunga kan sawi tâk-te khi a chhan zingah a tel ngei ang tih a chiang a ni. Taksa mamawh thil ngaih pawimawh luat vang emaw, mahni mimal hamţhatna tur chauh ngaihtuah vang emaw, thitithei ber (nihna duh vang emaw), hausa ber (sum, ram in leh lo duh vang emaw), midang aia ropui ber, lâr ber nih duhna vang emaw tal chu a ni ngei ang.
Kan thlahtu bul Evi te a thlêmna style kha Setana hian ala thlâk lo tih a lang chiang hle a ni. Chuvangin, Setana min thlêmna lakah hian i invêng fimkhur ţheuh ang u.
(Excerted from Dr. John Hlychho, CHAWHCHAWRAWI, 2019)
No comments:
Post a Comment
COMMENT RAWH