Thihna hruihrual fip tak mai awrha intihhlum hial duh khawpa nun beidawng, a nuna huatna bet khat tlat nun hrehawma hun a hman mèk laia a hringnun inthlàk thut mai chu mi mak tih a tling na meuh mai! Ni e, Almendo tlàngah chuan tih palh thil thuin a danglam tlat a ni!
Chu tlàng chu ramngaw chhah tak chuan a tuam vèl a. Chhum chhah tak kàrah chuan Almendo tlàng chhip chu a lang thei a. Tlàng hmingthang leh hahipa hmuhnawma sawi tling phàk lo mah se, a tàn erawh chuan hriatreng tawh túr tlàng ngainatawm a ni lo thei ta lo a ni.
Kum 1875, kum tàwp lam a ni a. Chutih lai chuan Kolemi chu kum 14 emaw leka upa a ni a. Heti lai hian an ram chu an pachhe èm èm mai a. Chu mi kum chuan skul pawh kal tluan thei lovin kum lai hawlah a pa thu angin a chawp tawp a. Chhúngkaw harsat nak alaiin a pa chuan a thawhchhuah sa chu zu manah a tlan zo nghàl vek mai zèl si a. A nu rilru hah thin lutuk chuan Nigeria nu thenkhatte'n an tih fo dànin kum kal ta atang khán zàn lama chaw zawn a chìng chho ta a ni.
Chuti chinah chuan Kolemi hringnun chu a khirh chho ta fat fat hle mai. A pa chu thim thet thetah rui chungin a lo haw a, a pa mutthilh veleh a nu chu an chhùngkaw chàwm tùrin a chhuak leh ta thin a ni.
Kolemi chuan a pa thil tih chu a hria a, nìtinin leirawhchan siamnaah a inhlawh thin a. Zán lamah a nu thil tih erawh a hriatpui ngai lo a ni.
Zàn khat chu a nu chu a zui ru ta a. Dawrpui hmun a va thlen chuan a nu leh mi pakhat inbe lai chu a va hmu ta a. An thil sawi erawh a hre thei lo. Reilotè hnu-ah chuan a nu leh mi pakhat chu an dinna in lian zet maiah chuan an lut ta daih a. A va pan hnai a, mahse, a chhùngah erawh a lut thei lo. Chu in phenah chuan biruin, a nu lo chhuah hun chu a nghàk ta tawp a. Mahse, dàrkàr tam tak a nghah hnu pawhin a nu hmèl rèng rèng a lang thei lo.
Zíng dàr hnih thleng rawk mai a nghah hnu chuan a haw san ta a. Zínga a'n harh meuh chuan a nu chuan a ei túr thenkhat te chu a lo chhawpsak leh dim diam tawh a ni.
Kolemi chuan a nu chu engmah a zawt lo a. Mahse, chu mi tuka a fapa hmèl danglam ta daih mai a nu'n a'n hmuh chuan zawhna a zawt ta thung a. A fapa chu a ngawi reng a, mahse, a nu'n a'n zawh a'n zawh takah chuan nizàn lama thil thleng chu Kolemi chuan a sawi fai ta lèng a.
Chutah, a nu hmèlah chuan hlauhthawnna leh mak tihna a lo lang rual ta thawt a. A tàwpah chuan tlang takin a fapa chu a thil tih leh a hmangaih vàng a nih thuin a'n tlip zui a. A fapa chu mak ti áwm pawhin a lang lem lo a, ngawi renga a nu chu a chhuahsan ta daih a. Chu mi atanga thla khat àwm vèlah chuan an in chhùngah chuan thil ràpthlàk tak a thleng zui ta a ni!
A nu chu an in chhùngah ngei chuan rawng tak leh dimna tel miah loa thah a ni a, a pa lah a tlanbo zui nghàl a, chu mi atang chuan Kolemi khawvél chu a mumal lo tan ta a ni! La naupang hle mah se, a nu thattu chu zawn chhuaha, a nu chunga a tih ang chiaha ti ve a phuba làk chu a tum nghet ta bur mai a ni!
Túnah chuan kum 30 val a tling tawh a. Vawi tam tak kawtthlerah rukruin, mi pathum lai a that tawh a. A thinlungah chuan a nu thihna rawng tak avànga mihring thisen a chàkna chu a zual zèl emaw tih túr hi a ni a. Chhunah ramhnuaia a púkah chuan hahchawlin, zàn lamah chuan ramhuai ang maia che chhuakin mi suam túr a zawng thin a ni!
Zân khat chu kawtthler táwpa a kal laiin a hnung maia putar ni àwm tak, inthazo hmel tak si nèn chuan an intàwk thut mai a. Chu pa chuan a khua a sik thu leh tanpui hràm túrin a'n ngen tàk chiamah chuan hla taka a púk chhetè-ah chuan a hruai thleng ta poh a. Chu pa nèna thla thum zet an inenkawl hnu chuan haw a duh thu chu a sawi ta a.
" Khaw'nge i kal dàwn?"
Chu putar chuan hla taka Almendo tláng lang chu a kawk ringawt a. Kolemi chuan a lu a thing a.
" Kha nu kha ka thah a ni miah lo asin! " tiin, a phun ri sup a. A kal zui chu a ni mai a. Kolemi chuan a kal hnu minit 30 àwm vèlah chuan a zui ru ta a. A táwpah chuan Almendo tlàng chu a zui thleng ta a ni.
Amah ang bawkin chu pa chu pùka kum 30 chuang lo chèng tawh hi a lo ni a. Mahse, thil pakhat a hriatthiam theih loh a awm ta tlat mai, chu pa chuan a nu thlalak a tár tlat mai.
Thil engkim an sawi dun ta. A tàwpah chuan Almendo tlànga pùk pakhatah chuan inkuahin an pafa chuan an inkuah a, an tap dun a...
Rei rial lovin an tho a, a nu thattu zawng chhuaka an pafaa nun thara bul tan leh túrin Almendo tláng panga pùk té reuh tè chu a an chhuahsan ta a ni, a nu thlalak hlui tawh tak keng chung chuan!//..
@@ I inrintàwk phawt chuan i tithei ngei ang!
- KC-i Pa, Khawlhring
Chu tlàng chu ramngaw chhah tak chuan a tuam vèl a. Chhum chhah tak kàrah chuan Almendo tlàng chhip chu a lang thei a. Tlàng hmingthang leh hahipa hmuhnawma sawi tling phàk lo mah se, a tàn erawh chuan hriatreng tawh túr tlàng ngainatawm a ni lo thei ta lo a ni.
Kum 1875, kum tàwp lam a ni a. Chutih lai chuan Kolemi chu kum 14 emaw leka upa a ni a. Heti lai hian an ram chu an pachhe èm èm mai a. Chu mi kum chuan skul pawh kal tluan thei lovin kum lai hawlah a pa thu angin a chawp tawp a. Chhúngkaw harsat nak alaiin a pa chuan a thawhchhuah sa chu zu manah a tlan zo nghàl vek mai zèl si a. A nu rilru hah thin lutuk chuan Nigeria nu thenkhatte'n an tih fo dànin kum kal ta atang khán zàn lama chaw zawn a chìng chho ta a ni.
Chuti chinah chuan Kolemi hringnun chu a khirh chho ta fat fat hle mai. A pa chu thim thet thetah rui chungin a lo haw a, a pa mutthilh veleh a nu chu an chhùngkaw chàwm tùrin a chhuak leh ta thin a ni.
Kolemi chuan a pa thil tih chu a hria a, nìtinin leirawhchan siamnaah a inhlawh thin a. Zán lamah a nu thil tih erawh a hriatpui ngai lo a ni.
Zàn khat chu a nu chu a zui ru ta a. Dawrpui hmun a va thlen chuan a nu leh mi pakhat inbe lai chu a va hmu ta a. An thil sawi erawh a hre thei lo. Reilotè hnu-ah chuan a nu leh mi pakhat chu an dinna in lian zet maiah chuan an lut ta daih a. A va pan hnai a, mahse, a chhùngah erawh a lut thei lo. Chu in phenah chuan biruin, a nu lo chhuah hun chu a nghàk ta tawp a. Mahse, dàrkàr tam tak a nghah hnu pawhin a nu hmèl rèng rèng a lang thei lo.
Zíng dàr hnih thleng rawk mai a nghah hnu chuan a haw san ta a. Zínga a'n harh meuh chuan a nu chuan a ei túr thenkhat te chu a lo chhawpsak leh dim diam tawh a ni.
Kolemi chuan a nu chu engmah a zawt lo a. Mahse, chu mi tuka a fapa hmèl danglam ta daih mai a nu'n a'n hmuh chuan zawhna a zawt ta thung a. A fapa chu a ngawi reng a, mahse, a nu'n a'n zawh a'n zawh takah chuan nizàn lama thil thleng chu Kolemi chuan a sawi fai ta lèng a.
Chutah, a nu hmèlah chuan hlauhthawnna leh mak tihna a lo lang rual ta thawt a. A tàwpah chuan tlang takin a fapa chu a thil tih leh a hmangaih vàng a nih thuin a'n tlip zui a. A fapa chu mak ti áwm pawhin a lang lem lo a, ngawi renga a nu chu a chhuahsan ta daih a. Chu mi atanga thla khat àwm vèlah chuan an in chhùngah chuan thil ràpthlàk tak a thleng zui ta a ni!
A nu chu an in chhùngah ngei chuan rawng tak leh dimna tel miah loa thah a ni a, a pa lah a tlanbo zui nghàl a, chu mi atang chuan Kolemi khawvél chu a mumal lo tan ta a ni! La naupang hle mah se, a nu thattu chu zawn chhuaha, a nu chunga a tih ang chiaha ti ve a phuba làk chu a tum nghet ta bur mai a ni!
Túnah chuan kum 30 val a tling tawh a. Vawi tam tak kawtthlerah rukruin, mi pathum lai a that tawh a. A thinlungah chuan a nu thihna rawng tak avànga mihring thisen a chàkna chu a zual zèl emaw tih túr hi a ni a. Chhunah ramhnuaia a púkah chuan hahchawlin, zàn lamah chuan ramhuai ang maia che chhuakin mi suam túr a zawng thin a ni!
Zân khat chu kawtthler táwpa a kal laiin a hnung maia putar ni àwm tak, inthazo hmel tak si nèn chuan an intàwk thut mai a. Chu pa chuan a khua a sik thu leh tanpui hràm túrin a'n ngen tàk chiamah chuan hla taka a púk chhetè-ah chuan a hruai thleng ta poh a. Chu pa nèna thla thum zet an inenkawl hnu chuan haw a duh thu chu a sawi ta a.
" Khaw'nge i kal dàwn?"
Chu putar chuan hla taka Almendo tláng lang chu a kawk ringawt a. Kolemi chuan a lu a thing a.
" Kha nu kha ka thah a ni miah lo asin! " tiin, a phun ri sup a. A kal zui chu a ni mai a. Kolemi chuan a kal hnu minit 30 àwm vèlah chuan a zui ru ta a. A táwpah chuan Almendo tlàng chu a zui thleng ta a ni.
Amah ang bawkin chu pa chu pùka kum 30 chuang lo chèng tawh hi a lo ni a. Mahse, thil pakhat a hriatthiam theih loh a awm ta tlat mai, chu pa chuan a nu thlalak a tár tlat mai.
Thil engkim an sawi dun ta. A tàwpah chuan Almendo tlànga pùk pakhatah chuan inkuahin an pafa chuan an inkuah a, an tap dun a...
Rei rial lovin an tho a, a nu thattu zawng chhuaka an pafaa nun thara bul tan leh túrin Almendo tláng panga pùk té reuh tè chu a an chhuahsan ta a ni, a nu thlalak hlui tawh tak keng chung chuan!//..
@@ I inrintàwk phawt chuan i tithei ngei ang!
- KC-i Pa, Khawlhring
No comments:
Post a Comment
COMMENT RAWH